Fatma Nur Keskin Değişen yaşam koşullarıyla birlikte bağırsak sağlığımızın önemi her geçen gün artmaktadır. Prebiyotikler de bağırsaklarımızdaki yararlı bakterilerin çoğalmasını artırarak bağışıklık ve sindirim sistemimizi destekleyen besin bileşenleridir. Bu noktada prebiyotikler; besleyici özelliklerinin yanı sıra olumlu sağlık etkileri sebebiyle fonksiyonel besinler içinde tercih edilmektedir.
Prebiyotik besin kaynakları nelerdir?
İnülin, fruktooligasakkaritler (FOS), galaktooligosakkaritler (GOS), laktuloz piyasada en çok karşımıza çıkan prebiyotik bileşenler olup gıdalarla alınması yeterli olmaktadır. Buğday, arpa, yulaf, mısır gibi tahıllar; soğan, sarımsak, muz, hindiba, kuşkonmaz, pırasa, yer elması gibi meyve ve kök sebzeler; baklagiller, ceviz, fındık, badem gibi kuruyemişler; anne sütü ve yoğurt tüketilebilecek prebiyotik besin kaynaklarıdır.
Prebiyotiklerin fonksiyonel besinlerde kullanım amaçları nelerdir?
Prebiyotikler günümüz piyasasında kek, kurabiye, çikolata gibi atıştırmalıklarda, et, peynir gibi hayvansal kaynaklı besinlerde, içecek ve soslarda kullanılmaktadır. Prebiyotiklerin avantajları fazla olmasına karşın kullanım amaçları besinler arasında farklılık göstermektedir.
- Kek, kurabiye ve çikolatalarda şeker alternatifi olarak tatlandırıcılarla birlikte kullanılmaktadır.
- Et ve peynirlerde yağ içeriğinin azaltılması amacıyla tercih edilmektedir.
- Sos ve içeceklerde ise emülsifiyer (yağ ve suyun karışmasını sağlar) olarak kullanılmaktadır.
Türkiye piyasasında prebiyotikle zenginleştirilmiş fonksiyonel besinler var mı?
Günümüz Türkiye piyasasında farklı firmalara ait prebiyotikle zenginleştirilmiş yoğurt- ayranlar, çikolata ve barlar mevcut olup prebiyotik bileşen olarak daha çok inülin içermektedir. Ancak fonksiyonel besin pazarı hala gelişmekte olduğundan ülkemizde prebiyotik bileşenlerin fonksiyonel besinlerde kullanımına ilişkin düzenleme ve denetimlerin artırılması ve sağlık etkilerinin doğrulanması gerekmektedir.
Kaynakça
- Ayaz Z. Prebiyotikler ve Sağlık Açısından Faydaları. The Journal of Turkish Family Physician.2021; 12(4):6-201.
- Türkmen N, Gürsoy A, Üniversitesi A, Fakültesi Z, Bölümü T, Ankara T, vd. Fonksiyonel Dondurma. Akademik Gıda. 2017;15(4):386-95.
- Özyurt VH, Ötleş S. Prebiyotikler: Metabolizma İçin Önemli Bir Gıda Bileşeni. Akademik Gıda. 2014; 12(1): 115-123.
- Green M, Arora K, Prakash S. Microbial Medicine: Prebiotic and Probiotic Functional Foods to Target Obesity and Metabolic Syndrome. International Journal of Molecular Sciences. 2020;21(8):2890.
