İrem Üşenmez Fasulye peyniri olarak da bilinen tofu, sağlık yararları olan bitkisel kökenli bir besindir. İlk olarak yaklaşık 2000 yıl önce Çinli bir aşçı tarafından keşfedilmiştir. Japonya’da tofu 18. yüzyılda tanınmıştır. Şu anda ise Amerika, Avustralya, Kamboçya, Çin, Avrupa, Hindistan, Endonezya, Japonya, Kore, Malezya, Myanmar, Yeni Zelanda, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam da sıklıkla tüketilmektedir.
Tofu, soya sütünün kesilmesi sonucu, proteinlerinin pıhtılaşması ve ardından dilimlenebilir bir blok haline getirilmesi ile hazırlanarak üretilen bir besindir. Tofunun üretim yöntemleri, tadı, dokusu ve kullanımında bölgesel farklılıklar vardır. Tofu, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde tüketilen doğal ve besleyici bir besindir. Vejeteryan ve vegan beslenmesinde iyi bir hayvansal olmayan protein kaynağıdır. Tofu, yapı olarak yumuşak, sert ve ekstra sert arasında değişkenlik göstermektedir. Yumuşak tofu daha pürüzsüz bir dokuya sahiptir ve soslar, salata sosları ve tatlılar için uygundur. Sert ve ekstra sert tofu, pişirme, tavada kızartma ve ızgara için kullanılmaktadır.
Tofu, Asya mutfağında, özellikle Doğu ve Güneydoğu Asya’da yaygın olarak bulunur. Tofunun nötr tadı, herhangi bir tarife kolayca dahil edilmesini kolaylaştırmaktadır.
Tofu, soya proteininden elde edilir. Yumuşak, sert veya ekstra sert olabilir. Tipik tofu yapma prosedürleri, temizleme, ıslatma, fasulyeleri suda öğütme, filtreleme, kaynatma, pıhtılaştırma ve presleme gibi birkaç adımı içermektedir. Soya sütünün pıhtılaşması, tofu yapım sürecindeki en önemli adımdır. Ticari olarak tuzlar ve asitler olmak üzere iki tip pıhtılaştırıcı kullanılmaktadır. Tofunun dokusu dondurularak, püre haline getirilerek veya pişirilerek de değiştirilebilmektedir.
Günümüzde tofu, çeşitli sağlık yararları nedeniyle dünya çapında tüketilmektedir. Tofu fırınlanmış, tütsülenmiş, kavrulmuş veya kızartılmış olarak kolayca bulunur ve tatlı-tuzlu yemeklerde kullanılmaktadır. Et ve deniz ürünleri yerine tüketilebilecek iyi bir alternatiftir. Tofunun tüketilmeden önce durulanması gerekmektedir. Kap açıldıktan sonra, muhafaza edilmesi için ise soğutulmalıdır. Taze tutmak için ise kabın içindeki suyu değiştirmek gerekmektedir.
Tofunun besin değeri nedir?
Tofu, soya fasulyesinden yapılan yaygın olarak tüketilen bir besindir ve iyi bir protein, vitamin ve mineral kaynağıdır. Tofu ayrıca sağlıklı ve dengeli beslenme için çok önemli olan gerekli amino asitleri sağlamaktadır. 100 gram ağırlığındaki bir blok tofu; 145 kalori, 4,4 g karbonhidrat, 10 g yağ, 12,7 g protein, 345 mg kalsiyum, 146 mg potasyum, 2,75 mg demir içermektedir. Ayrıca az miktarda niasin, riboflavin, tiamin, B6 vitamini, kolin, manganez ve selenyum içeriği de bulunmaktadır. Tofu sosisleri ve tofu burgerleri gibi birçok et ikamesinde kullanılır.
Tofu, soyanın antioksidan ve antiinflamatuar özellikleri ile beraber sağlığı korumak için önemli olan protein, vitaminler ve mineraller gibi birçok besin öğesini içermektedir. Tofu gibi fermente soya gıdalarında bulunan peptitler, kan damarlarını oksidatif ve inflamatuar hasarlardan korumaya yardımcı olabilmektedir. Araştırmalar, soya bazlı ürünleri yemenin meme kanseri, osteoporoz ve kardiyovasküler hastalıkları önleyebileceğini göstermektedir.
Peki tofuyu kimler tüketmemelidir?
Soya ürünlerine alerjisi olan kişilerin diyetlerinde tofu alımından kaçınmaları gerekmektedir. Ailesinde meme kanseri öyküsü olan ve şu anda meme kanseriyle mücadele eden kadınlar tofu tüketiminden uzak durmalıdır. Böbrek ve safra kesesi taşı olan bireyler tofu tüketmemelidir. Tiroidleri ile ilgili herhangi bir rahatsızlığı bulunan kişilerin soya fasulyesi ve tofu dahil soya ürünleri tüketiminden kaçınmaları önerilmektedir. Bazen tofunun; gaz, şişkinlik, karın krampları, ishal, mide bulantısı, kusma veya baş ağrısına neden olabileceği gösterilmiştir. Ayrıca çeşitli sağlık endişelerine yol açabileceği için genetiği değiştirilmiş soyanın, tofunun tüketilmemesi önerilir. Yüksek miktarda tofu tüketimi zararlı etkiler yaratabileceğinden, sağlık sorunlarından kaçınmak için tofunun ölçülü miktarlarda tüketilmesi son derece önemlidir. Bu noktada en iyisi bir uzmana danışmak olacaktır.
