Ayşegül Üney Bir çoğumuz zayıflamak istiyoruz ve kilo verebilmek için çeşitli diyet türlerini tercih ediyoruz. Bunlardan birisi de düşük karbonhidrat, yüksek protein ve yağ içeren Dukan Diyetidir. Bu yazıda hem Dukan diyetini tanıyalım nasıl yapılır nedir hem de düşük karbonhidrat, yüksek protein ve yağ içeren diyetlerin kilo verme sürecimize etkilerini ve vücudumuzda ki etkilerini birlikte inceleyelim istiyorum. O halde ilk olarak;
Popüler Diyetler Tercih Edilmeli mi?
Popüler diyetler, değişen beslenme alışkanlıkları ve güzelliğin ‘sıfır beden’ gibi ölçülere indirmesi sonucunda, bireylere bilinçsizce sağlıksız zayıflama diyetlerinin uygulamaktadır ve bir çok sağlık sorunlarının gelişmesine de neden olmaktadır. Kısa sürede istenilen kiloya ulaşmak, herkesin istediği bir durumdur ancak bu diyet türleri hem kısıtlayıcı hem de çok düşük kalori içerdikleri için kısa süreli sonuç verse de sürdürülebilir bir diyet türü değildir ve verilen kilolar aynen veya daha fazlası geri alınmaktadır. Ayrıca bu diyetler yaş, cinsiyet, fiziksel aktivite vb. durumları değerlendirmeden,herkesin uygulayabileceği mesajı verilmektedir. Unutmayın diyet kişiye özeldir.
Dukan Diyetini Tanıyalım:
Dukan diyetini Dr. Pierre Dukan 35 yıllık hekimlik deneyimi ile oluşturduğu bir diyet türüdür. Bu diyet türü dört aşamadan oluşup içeriği yüksek protein,yağ ve düşük karbonhidrata sahiptir. Atak aşaması, hedef aşaması, destek aşaması son olarak koruma ve sabitleme aşamalarından oluşuyor.
1.Aşama: Atak Aşaması
İlk aşama olan atak aşaması hedef kiloya bağlı olarak 1-5 gün uygulanır ve hızlı sonuç alınan aşamadır. Bu aşama da herhangi bir enerji kısıtlaması yapılmaz ancak ek yağ kullanımı içermeyen protein kaynakları tüketilir. Örneğin; balık, biftek, yağsız derisiz tavuk, hindi eti,yağsız jambon ve midye gibi deniz ürünleri,yağsız peynir ve yağsız süt ayrıca baharat, limon, sirke ve soya sosu kullanılabilir.Diyete katkı sağlaması için her gün 2 çorba kaşığı yulaf ve günde en az 2 litre su, şekersiz çay, bitki çayları içilmektedir.
2.Aşama: Hedef Aşaması
İlk aşama tamamlandıktan sonra artık gerçek ağırlık kaybının yaşandığı ikinci aşamaya geçilir ve bu aşamada saf protein seçenekleri bulunurken aynı zaman da sebze tüketimi de başlanır. Bazı günler sırf protein tüketilirken bazı günler sınırsız sebze tüketimiyle beraber protein tüketilir.
3.Aşama: Destek Aşaması
Bu aşamada da ikinci aşama da başlanan sebze ve protein tüketimi artık her gün tüketilebilir aynı zamanda biraz meyve,buğday ekmeği de tüketilmeye başlanmaktadır. Destek aşamasında ödül sistemi uygulanarak hafta da 1-2 gün karbonhidrat tüketimi serbest iken hafta da 2 öğün de ise kutlama kapsamında istenilen herhangi bir şey tüketilmektedir.
4.Aşama: Koruma Ve Sabitleme Aşaması
Gelelim son aşamaya… Bu aşamada haftada bir gün belirlenir ve her hafta aynı gün olmak şartı ile tek gün yalnızca protein tüketilir. Hayat boyu her gün 1,5 yemek kaşığı yulaf kepeği tüketilir. Gün içinde en az 1,5 litre su içilmeli ve her gün en az 20 dakika yürüyüş yapılmalıdır.
Düşük Karbonhidrat- Yüksek Protein ve Yağ Diyetler:
Dukan diyetinin aşamalarını bitirdik artık en önemli kısıma geçebiliriz. Dukan Diyetinin ve düşük karbonhidrat yüksek protein ve yağ içeren bu diyet türlerin hem zayıflamıza hem de özellikle metebolizmamıza nasıl etkileri nelerdir:
- Dukan diyeti ilk aşamalar da tek yönlü bir beslenmeyle başlayıp aşamalar arttıkça diyete diğer makrobesin öğelerinin katılımı sağlamaktadır. Ancak biliyoruz ki sağlıklı ve dengeli beslenme tüm ana öğünlerde makrobesin öğelerinin alınmasıyla sağlanmaktadır. Sadece proteinle beslenmek bize dengesiz beslenme örüntüsü ortaya çıkartmaktadır.
- Düşük karbonhidratlı, yüksek protein ve yağlı diyetlerin artmış tokluk hissi avantajı ile birlikte kilo kaybı hedeflerinde kalori kısıtlamalı diyet yöntemleri kadar etkili olduğu, tip 2 diabetes mellitusta ve insülin direnci olan hastalarda glisemik kontrolü artırmada ve hiperinsülinemi azaltmada kısa vadede olumlu etkileri olabilmektedir.
- Yüksek proteinli düşük kalorili diyetleri, mikrobiyota sağlığı, negatif enerji dengesi gibi endişeleri de düşünerek yaşam şekli haline gelebilecek bir diyetten ziyade kısa süreli kilo verdirici uygulama olarak düşünebiliriz.
- Yağlar bu enerji ihtiyacı için ana kaynaktır. Yağlar enerji üretmek için parçalandığında, keton cisimleri oluşur. Ketotik durum indüklenir ve ketojenik diyetlerde görülen artan tokluk hissine yardımcı olduğuna inanılır. Ketonlar asidik moleküller olduğu için asidoz gelişimi, diyabetik ketoasidozda (DKA) ortaya çıkan benzer patofizyolojik durumu takiben belirgin bir olasılıktır.
Kısaca; Dukan diyeti sürdürülebilir diyet türü arasına girmemektedir. Kısa vadede olumlu etkileri olsa da uzun vadede olumsuz sonuçları vardır. Sağlıklı ve dengeli beslenme ile sağlıklı kilo vermek, sağlığımız için elzem olup ana öğünlerimiz de tüm makrobesin besin öğelerini tüketilmelidir.
Kaynakça:
- Ercan, Aydan, and Serra Arslan. “Günümüzdeki moda diyetlerin enerji ve besin ögeleri açısından değerlendirilmesi.” Beslenme ve Diyet Dergisi 41.1 (2013): 50-57.
- Karaduman, Tuğçe. Düzce’de yaşayan yetişkin bireylerin popüler diyetleri öğrendikleri kaynaklar, popüler diyetler hakkındaki bilgileri ve yanlış uygulamaları. MS thesis. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2015.
- Acar, Aslıhan. Bariatrik Cerrahi Adaylarının Beslenme Durumları İle Popüler Diyet Uygulamalarının Değerlendirilmesi Ve Bki İle İlişkisinin İncelenmesi.Yayımlanan Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü,2020
- YUSUF, Fatma BAYSAL. “Obezitede diyetin düzenlenmesi.” Klinik Tıp Bilimleri 5.5 (2017): 1-4.
