HİPERLİPİDEMİ NEDİR?

Hiperlipidemi, serumda kolesterol yüksekliği, trigliserit yüksekliği ya da trigliserit ve kolesterol yüksekliği olarak tanımlanmaktadır. Genetik ve/veya çevresel nedenlerden kaynaklanan hiperlipidemi, kronik hastalıklar arasında yüksek mortalite ve morbidite oranına sahip olan kardiyovasküler hastalıkların değiştirilebilir risk faktörlerinin başında gelmektedir.

Toplam kolesterolün 200-239 mg/dl, düşük molekül ağırlıklı lipoprotein (LDL) kolesterolün ise 130-160 mg/dl olması hiperlipidemi açısından sınırda yüksek değerler olarak tanımlanmakta ve tedavi edici yaşam tarzı değişikliklerinin başlatılması önemli bulunmaktadır. Bu değişiklikler; diyet içeriğinin düzenlenmesi, ağırlık kontrolü ve fiziksel aktivitenin arttırılması olarak belirlenmiştir.

Hiperlipidemi Nedenleri Nelerdir?

Hiperlipidemi genetik yollardan taşınabilir. Dolayısıyla aile geçmişinde bir hiperlidemi öyküsü varsa kişi risk grubu içinde olabilir. Primer hiperlipimedi genellikle genetik oluşum kökenlidir. Aynı zamanda hiperlipidemi kişinin hayat tarzı ile de doğrudan bağlantılıdır. Yüksek yağ içeren besinlerin çok tüketilmesi, yüksek kilo ve obezite, egzersizden uzak yaşam, sigara ve alkol gibi kötü alışkanlıklar hiperlipidemi oluşumunda doğrudan etkilidirler. Yaşın ilerlemiş olması, diyabet ve tiroid bezi hastalıkları da hiperlipidemi nedenleri arasında sayılabilir.

Kardiyovasküler hastalık riski taşıyan bireylerde hedeflenen kan lipidleri değerleri

Hiperlipidemi Tedavisinde Yapılması Gerekenler

• Lipid seviyelerinin kontrolü,
• Hiperlipidemi ile ilişkili metabolik bozuklukların tedavisi,
• Hipertansiyon,
• Diyabet,obezite gibi sorunların önlenmesi
• Sigaranın bırakılması
• Fiziksel aktivitenin artırılması

Hiperlipidemide Beslenme

Kanda LDL kolesterol seviyesinin yüksek olması kardiyovasküler hastalıklar açısından yüksek risk oluşturmaktadır. Ağırlık kaybının kan lipidlerinde düşüş sağlayarak kalp-damar hastalıkları riskini azalttığını gösteren çalışmalar mevcuttur. Enerjinin %50-60’ı karbonhidratlardan, %15’i proteinlerden, %25-35’i yağlardan sağlanmalıdır. Besinlerle tüketilen kolesterol miktarının günlük 200 mg’ı geçmemesi, her gün 20-30g arasında posa tüketimi tavsiye edilmektedir. Bu önerilere ek olarak günde 3 porsiyon tam tahıl, en az 4-5 porsiyon sebze ve meyve, haftada iki gün balık, 4 gün baklagil ve yağlı tohumlar tüketilmelidir. Çoklu doymamış yağ asitlerinden omega-3 yağ asitleri balık, ceviz, fındık, keten tohumu, kanola, soya gibi ürünlerde bulunmaktadır.

Kolesterolünüzü Yükseltecek Besinler

 Beslenme biçimi, kolesterol yüksekliğine neden olan en önemli faktörlerden biridir. Özellikle doymuş yağlardan zengin; tereyağ, margarin, krema, kaymak, süt, peynir ve etlerin bileşiminde bulunan yağlar, hayvansal kaynaklı ya da yüksek kalorili gıdalar kolesterolü yükseltir. Bu besinleri tüketimine dikkat ediniz.

Kaynakça

• YILMAZ, Hande ÖNGÜN. “Hiperlipidemi ve Beslenme.” Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 1.2 (2018): 72-82.