Ayşegül Üney Çörek otu, uzun yıllardır yiyecekleri koruyucu,lezzet arttırıcı ve fitoterapide kullanılmaktadır. Modern bitki biliminin kurucusu Penedius Dioskorides, modern tıbbin babası Hipokrat, İbni Sina çörek otunu baş ağrısı, burun tıkanıklığı, diş ağrısı ve bağırsak kurtlarını tedavi etmek ve ayrıca süt arttırıcı olarak kullanmışlardır.Ayrıca astım, bronşit, baş ağrısı, dizanteri, enfeksiyonlar, şişmanlık, sırt ağrısı, hipertansiyon ve mide barsak yolları problemleri dahil geniş bir hastalık grubunun tedavisinde geleneksel ilaç olarak orta ve uzak doğuda halk arasında yıllardır kullanılmaktadır.
Çörek Otu
Binlerce yıldır, medikal amaçlı kullanılan çörek otu, yol kenarlarında ve buğday tarlalarında yaklaşık 20-30 cm yüksekliğinde erişilebilen otsu ve yaz aylarında mavi,yeşil renkli çiçekler açan,güzel kokulu bir bitkidir. Çörek otu tohumları aynı zaman da macun, pasta, peynir, turşu ve fırıncılık ürünleri üretiminde aroma verici olarakta kullanılmaktadır.
Besin Değerleri:
Besin değerlerine baktığımızda, karbonhidrat, özellikle doymamış yağ bakımıdan zengin karotenoidler ve tokoferollerden oluşan yağ bileşini, sekiz adet esansiyel aminoasit bulunmaktadır. En önemli aktif fenolik bileşeni ise antiinflamatuar, antimikrobiyal ve antikanser gibi etkilere sahip timokinondur.
Çörek Otu Yağı
Çörek otu yağı, bir çok yöntemle eldedilebilmektedir ancak besin değerlerinin korunan ve tüketimi tavsiye edilen yöntem soğuk sıkım çörek otu yağıdır. Soğuk sıkım yağ, pişirme tekniklerininde kullanılmaması, yemek ve salatalara sonradan eklenebilir.
Antioksidan Etkiye Sahiptir
Bitkisel olan bu yağ aroma yönünden zenginliğinin yanında oldukça önemli antioksidan etkiye sahip aktif bileşenlere sahiptir. Gerek gıdalarda oksidasyonu engellemek amacıyla gerekse insan vücudun da ortaya çıkabilecek hasarlarını onarması nedeniyle önemli maddelerden biridir.
Kolesterolümüzü Dengeler
Çörek otunun yağ metabolizmamız da olumlu etkileri olduğu, serum trigliseritleri ve LDL kolesterolünü azalttığı, HDL kolesterolü arttırmaktadır.
Antidiyabetik Etkiye Sahiptir
Yapılan çalışmalar, çörek otunun açlık plazma glukozunu düşürerek antidiyabet özellik gösterdiğini belirlemişlerdir.
Hipertansif/Hipotansif etkiye sahiptir
Çörek otu tohumu taneleri hipertansif/hipotansif etkileri iyi bilindiğinden tansiyonun düzenlenmesinde, yağ metabolizması üzerine olan etkileri nedeniyle kan lipid seviyesinin düzenlenmesinde etkili olmaktadır.
Mide-Bağırsak Şikayetlerine İyi gelir
Çörek otu yağı, düz kaslarımızı gevşemesine yardımcı olarak, mide ve bağırsak şikayetlerimize iyi gelmektedir.
Sağlığımıza olumlu diğer etkileri;
- Çoklu antibiyotiğe dirençli bakteriler üzerinde antimikrobiyal etkinlik gösterir.
- Tansiyonun düzenlenmesine yardımcı olur.
- Adet düzensizliğini iyileştirir.
- Emzirme döneminde süt üretimini arttırır.
- İdrar sökücü özelliği vardır.
- İştahı arttırır.
- Antibakteriyeldir.
- Farenjit, grip, paralizi, karın ağrısı, bağırsak solucanı ve birçok hastalığın tedavisinde kullanılır.
- Bileşenlerinde bulunan timokinonun hafif epilepsi antikonvülsan(antiepileptik), antioksidan etki, karaciğer hasarı üzerinde koruyucu etkiye sahiptir.
- Antikanserojendir.
- Yapılan araştırmalarda, çörek otunun beyin hasarları ve beyin tümöründe olumlu sonuçları olduğu görüşmüştür.
Sonuç olarak, çörek otu ve çörek otu yağının sağlığımız açısından bir çok yararı olduğu bilinmektedir. Her şeyin fazlası zarar olabileceği gibi çörek otu ve çörek otu yağının da fazlası zarar olduğu unutulmamalıdır. Bilinçsiz tüketimden kaçınarak diyetisyen veya doktor önerisiyle kullanılmalıdır.
KAYNAKÇA
- Canan, A. S. A. L., Pınar KAYA SÖKÜLMEZ, and Bahtınur TAŞÇI. “Çörek Otu (Nigella Sativa L.) Tohumunun Kimyasal Bileşimi ve insan Sağlığındaki Yeri.” Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi 3.1: 25-29
- Bulca, Selda. “Çörek otunun bileşenleri ve bu yağin ve diğer bazi uçucu yağlarin antioksidan olarak gida teknolojisinde kullanimi.” Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11.2 (2014): 29-36
- Mukadder, G. Ü. N. “Kutsal tohum (Nigella sativa): çörek otunun iyileştirici etkisine ilişkin bazı bilgiler.” Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 2.1 (2012): 43-46
- DEMİR, Elif. “Çörek Otu ve Antioksidan Özellikleri.” 225
