Muazzez Defne Yıldırım Çağımızın önemli hastalıklarından biri olan kanserin hastaya olan etkisi kanserin cinsine, hastalığın vücutta yayılma hızına, hastanın genel sağlık durumuna, hastanın genlerine ve psikolojisine, hastalık öncesinde, sırasında ve sonrasında beslenmeye bağlıdır. Kanser hastalarının çoğu beslenmede birçok sorun yaşamakta ve yetersiz beslenmektedir.
Onkoloji hastalarında hastalığın evresine, şekline ve hastadaki stres durumuna göre bazal metabolizma hızı yani metabolizmanın temel hızı artabilmektedir. Bazal enerji harcamasındaki bu %130-150 artış, kanser kaşeksisi oluşmasını engellemek amacıyla göz önünde bulundurulmalıdır. Kanser hastaları kilogram başına 35 kkal enerji almalıdır. Örneğin 60 kg ağırlığında kemoterapi alan bir hasta 2100 kalori tüketmelidir. Kemoterapi almayan hastalarda günlük olarak, vücut ağırlıklarındaki kilogram başına 25-30 kkal enerji yeterlidir. Örneğin 60 kg ağırlığında kemoterapi almayan bir hasta 1800 kalori tüketmelidir.
Bu enerji açığının kapanmasında karbonhidratlar başlıca enerji kaynağıdır. Karbonhidrat başlıca ekmek, tahıl, kurubaklagil ve meyvede bulunmaktadır. Ayrıca sebze, meyve, kepeği ayrılmamış tahıl ve kurubaklagillerde bir karbonhidrat türü olan posa (lif) bulunmaktadır. Posanın fazla alınması kabızlığı önleyerek bağırsakların düzenli olarak çalışmasını sağlamaktadır. Tam buğday, karakılçık buğdayı, tam çavdar, tam yulaf unlarıyla yapılan ekmekler tercih edilmelidir.
Ayrıca, protein ihtiyacının karşılanabilmesi vücut azot dengesinin sağlanması için elzemdir. Azot dengesinin bozulması ile kas kaybı artmakta ve serum protein düzeyleri de düşmektedir. Yağ içeriği yüksek et ve işlenmiş et tüketimi yerine balık ve tavuk tüketilmelidir. Nitrat, nitrit gibi katkı maddeleri içeren ürünlerden (sucuk, sosis, salam vb.) uzak durulmalıdır.
Mide bulantısı ve kusma durumunda kokusu ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınmak ve kraker ya da kızartılmış ekmek tüketmek faydalı olacaktır. İştahın kesildiği durumlarda ise azar azar ama sık yemek yenilmelidir. İştahsızlığın devam ettiği ve kilo verildiği durumlarda ek ilaç için doktora başvurulmalıdır.
Katkı ve koruyucu madde içeren gıdaların tüketiminden kaçınılmalıdır.
Her gün mutlaka taze sebze meyve yenilmelidir. Portakal, kivi, greyfurt, maydanoz, biber, çilek gibi C vitamini kaynağı olan meyve sebzeler beyaz kan hücresi sayısını arttırarak bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Ayrıca salataya taze fesleğen, reyhan ve nane katılmalıdır. Brokoli, enginar, lahana, kereviz, turp, sarımsak, soğan gibi kükürtlü ve sülfürlü gıdalar tüketilmelidir.
