Diyetlif Adipoz yani yağ dokularından salgılanan Leptin Hormonu vücut ağırlığı ve yağ kütlesi üzerinde son derce etkili olan bir hormondur. Enerji harcanmasını, besin tüketiminin, termogenezisi ve iştahı etkiler. Öncelerde leptinin uzun vade de etkişli bir hormon olduğu düşünülse de yapılan son çalışmalarda kısa süreli olarak ta etki gösterdiği görülmüştür. Yemekten sonra mideden salınan leptin tokluk hissi, besin depolama, enerji harcama gibi etkiler göstermektedir.
Leptin hormonu üzerine yapılan pek çok çalışmada açıkça görülmüştür ki obez kişilerde bulunan leptin seviyesi normalden yüksektir. Bunun sebebininde tıpkı insulin ve glikoz metabolizmasında olduğu gibi leptin rezistansından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bugün obezite tedavisinde bozulmuş leptin metabolizmasını düzeltmek, besin tüketimini azaltmak ve yağ kaybını sağlamak amacıyla leptin hormonundan faydalanılmaktadır.
Leptin Hormonu seviyesi nasıl etkilenir?
Yüksek yağ içeren bir diyet uygulandığında kişilerin leptin seviyelerinin arttığı görülmüştür. Fakat yapılan çalışmalarda doymuş yağ asitlerinin zengin olduğu diyetlerde leptin artışı görülürken, tekli ve çoklu yağ asitleri içeren diyetlerde leptin artışı görülmemiştir. Bunun sebebi olarak doymamış yağ içeren diyetlerin posa açısından zengin ve glisemik indeksinin düşük olması gerekçe gösterilmiştir. Yani burdan da anlaşıldığı üzere leptin metabolizması üzerinde etkili olan tek besin öğesi yağlar değildir. Enerji miktarı ve enerjinin sağlandığı besin kombinasyonları leptin miktarını etkilemektedir.
Karbonhidrat yoğunluğu fazla olan diyetlerden sonra oluşan leptin yoğunluğu yüksek yağlı diyetlere göre çok daha fazla olarak tespit edilmiştir. Fakat bu çalışmada da görülmüştür ki karbonhidrattan ziyade karbonhidrat türü daha önemlidir. Glisemik indeksi(GI) yüksek olan öğünlerde leptin yoğunluğu artarken, GI düşük ve bol posa içeren diyetlerde leptine olan hasssasiyet artmış ve salgısı kontrol altına alınmıştır. Leptin karbonhidrata olan hassasiyetinin insulin kaynaklı olduğu düşünülmektedir. İnsulin direnci, glikoz intoleransı gibi bozuklukları bulunan obez bireylerde leptin resistansına da rastlanmıştır. Buradan yola çıkılarak kişilerin leptin durumları incelenerek Tip1 ve Tip2 diyabet teşhisleri belirlenebileceğine dair görüşler vardır.
Yüksek oranda protein içeren diyetlerin leptin üzerine çok fazla etkili olmadığı görülmüştür. Protein tokluğu arttırdığı için leptin hassasiyetini arttırmaktadır. Enerji alımını dengeleyip yağ kaybını arttıran protein zengin diyetler leptin hormonunu dolaylı olarak etkilemektedir.
Tokluk, doygunluk hissinin hormonu leptin geceleri daha fazla salgılanmaktadır. Leptin salgılanmasının maksimuma ulaştığı 23.00-05.00 saatleri arasında uykuda olmazsak tüm gün besin tüketimimizi sağlayacak olan bu hormonda yeterince yararlanmak mümkün olmayacaktır.
Sağlıklı ve zinde günler dileriz
Diyetlif
