Zeynep Gökçe Yumurtalık hormonlarının beslenme üzerindeki en önemli etkisi, adet döngüsünün foliküler fazı sırasında gıda alımında meydana gelen ilerleyen bir azalmadır. Ovariektomi (yumurtalık alımı) sonrası östrojen kaybı meydana geldiğinden dolayı gıda alımı azalmakta ve vücut ağırlığının artmasına neden olmaktadır. Artan beslenme, kadınlarda yağ dokusu kütlesinin artmasına katkıda bulunduğunu gösterir. Östrojenler duygusal ve tıkanırcasına yemeyi inhibe eder ve progestinler östrojenlerin bu etkisine karşı yanıt verir, yani dolaylı olarak duygusal ve tıkınırcasına yemeye teşvik etmektedir. Bu, progestinlerin insan dişilerinde düzensiz beslenmede klinik olarak önemli olduğuna dair en belirgin ve güçlü bir göstergedir. Östradiol, besin alımında yenen miktarları azaltmaktadır.
Östrojenin yumurtalıklardaki fonksiyonları dışındaki görevleri ise; kolesterolü kontrol altında tutmak ve hem kadınlar hem de erkeklerde kemik sağlığını korumaktır. Östrojen azlığı sonrasında ise kemikte mineral kaybı ortaya çıkabilir. Bununla beraber kemik erimesi de ortaya çıkabilmektedir. Cerrahi olarak yumurtalık alınması yumurtalık kaynaklı östrojeni bitireceğinden, östrojen salgılanamadığından ya da az salgılandığından dolayı hem kolesterolü hem metabolizmayı etkileyerek yağ dokusu kütlesinin artmasına neden olacaktır.
Östrojenin temel olarak vücutta 3 tipi vardır:
– E1 (östron)
– E2 (östradiol) = en güçlü östrojen tipidir. (yumurtalıklardan en fazla salgılanan östrojen)
– E3 (östriol)
Östrojenin yumurtalık dışındaki işlevleri;
– Kolesterolü kontrol altında tutmak
– Hem kadınlar hem de erkeklerde kemik sağlığını korumak
Östradiol yağ dokusunun kadın tipi gelişmesinde rol oynayan hormondur. Kadın tipi yağlanmayı östradiol sağlar. Vücuttaki seratoninin salgılanmasında görevli olan östrojen hormonu yetersizliğinde mutluluk hormonu olan seratonin düzeyi de düşmektedir. Seratonin seviyesinin düşük olması bireylerin karbonhidratlı besinlere yönelik eğilimlerinin artmasına neden olmaktadır. Fazla karbonhidrat tüketimi ise karın bölgesi yağlanma anlamına gelmektedir. Bu nedenle yumurtalık alımı sonrası düşen östrojen hormonu seviyeleri nedeni ile hızlı bir şekilde kilo alımı gerçekleşmektedir.
Östrojen eksikliği belirtileri nelerdir?
– İdrar yolu enfeksiyonlarında artış
– Adet döngüsünün bozulmaları
– Sıcak basmaları
– Kronik yorgunluk ve halsizlik
– Depresyon
Yumurtalık alımının sonucunda ve diğer nedenler dolayısıyla östrojen yetersizliğinde nasıl beslenmeli?
- Sigara içiliyorsa bırakılmalı.
- Hafif düzeyde egzersize başlamalı.
- Sağlıklı bir beslenme biçimi benimsemeli.
- Şeker alımını azaltmalı örneğin beyaz un yerine tam tahıl unu tercih edilmeli.
- Baklagiller, meyveler, tam tahıl, keten tohumu ve sebzeler gibi fitoöstrojen içeren gıdalar tercih edilmeli
- Bu dönemde artan kalsiyum ihtiyacını karşılamak için kalsiyumdan zengin beslenilmeli; süt, yoğurt, peynir gibi gıdaları içeren beslenme tarzıyla oluşabilecek kemik kaybı riski önlenmeye çalışılmalı.
- Aşırı yağ ve tuz tüketiminden kaçınmalı, genel olarak bitkisel yağlara yönelmeli.
Sağlıklı ve zinde günler dileriz
Diyetlif
