yumurta

YUMURTA ALTERNATİFLERİ

Sağlıklı beslenmede yumurta alternatifi var mıdır?

Sağlıklı beslenme denilince akla gelen ilk besinlerden biri yumurta elbette. Sadece örnek protein (anne sütünden sonra içerdiği proteinin vücudumuz tarafından %100’ünün kullanıldığı yegane besin örneği) özelliğini sağlamasının yanı sıra diğer makro ve mikro besin ögeleri açısından çok değerlidir. Demir, kolin, A-D-E-B grubu vitaminleri gibi besin ögelerinin iyi kaynağıdır.

Sağlıklı beslenme önerilerinde günde 1 adet yumurta tüketiminin sağlığa sakıncasının bulunmadığı, aksine fayda sağladığı yıllardır bilinmekte ve ifade edilmektedir. Yumurta adına yapılan yorumlar, kolesterol içeriğine bağlı kısıtlama düşünceleri ise yapılan çalışmalarca çürütülmüştür; günde 1 adet yumurta tüketiminin kardiyovasküler hastalık gelişimine katkı sağlamadığı Dünya Sağlık Örgütü ortaya konulmuştur.

Peki biz neden beslenmemizde yumurtaya alternatif arıyoruz? Bunun birkaç cevabı var elbette; vegan-vejetaryen yaşam anlayışına sahip olmak,  yumurta alerjisi, besin tercihleri bu cevapların en başında gelenler. O zaman sizlerle biraz da yumurta alternatifleri hakkında konuşalım.

Sağlıklı beslenmenin içerisinde yumurta alternatiflerinden bahsedecek olduğumuzda bunu temel anlamda iki başlık altında değerlendirmemiz gerekecektir;

  • besleyicilik açısından yumurta alternatifleri,
  • gıdada yumurtanın oluşturduğu fiziksel özellikleri sağlayan yumurta alternatifleri.

Besleyicilik açısından yumurta alternatifleri; protein başta olmak üzere demir, A-D-E-B vitaminleri gibi besin ögelerinin bir veya birkaçının aynı anda farklı bir besinden karşılanabilmesi adına geliştirilmiş öneriler dizisidir. Yumurtaya en iyi alternatifler elbette içerisinde yer aldığı et grubundadır; bunların dışında ise kurubaklagiller, sert kabuklu yemişler ve bunlardan geliştirilmiş ürünler yine yumurta için bitkisel alternatifler olarak değerlendirilmektedir.

Besinlerde yumurta besleyicilik özelliklerinin yanı sıra doku ve aromada güçlü bir etkinliğe sahiptir. Yumurta, eklendiği tariflerde yumurta içeriğindeki maddeler sayesinde gıda dokusunu geliştirir ve iyileştirir. Bu nedenle gıda üretiminde yumurtanın ayrı bir yeri vardır. Piyasada genel olarak karşımıza çıkan yumurta ikame ediciler bu grupta yer almaktadır.

Yumurta alternatifi olarak piyasa yer alan ürünler bir yumurta ile aynı besleyici özelliklere sahip midir?

Yumurta alternatifi olarak piyasada yer alan ürünler bir yumurta ile aynı besleyici özelliklere sahip değildir, çünkü bu ürünler genel olarak bitkisel ürünlerden elde edilmektedir. Deniz yosunundan tutun yağlı tohumlara, patatesten kurubaklagillere kadar geniş bir çerçevede bu ürünleri görebilirsiniz.

Bu ürünler genel olarak yumurtanın gıdada oluşturduğu etkinlikleri sağlaması adına tariflerde yer almaktadır. Tüketicinin artan talebi doğrultusunda geliştirilen bu ürünler, gün geçtikçe besinsel kalitesini ve beklenilen özellikleri sağlama konusunda gelişim göstermektedir.

Piyasada yer alan bitkisel sütlerin süt ürünlerine benzer besleyici özellikler taşıması amacıyla besini zenginleştirme amacı henüz yumurta ikame edicilerde kendini göstermemiştir. Yani, bitkisel süt üreticileri, bu besinleri kullandığınızda normalde inek sütünden alacağınız besin ögelerinin benzerlerini sizlere sunabilme amacına sahiptir ve ürünlerini bu amaçla geliştirir; ancak piyasada yer alan yumurta ikame edicilerin böyle bir özelliğinden söz etmek henüz mümkün değildir. Bu nedenle mutfaklarınızda bu tür ürünlere yer verdiğinizde aldığınız besin ögesi içeriklerini de gözden geçirmeniz gerekmektedir.

Yumurta yerine alternatif olarak kullanılan besinler nelerdir?

Piyasada en fazla karşımıza çıkan ürünler patates nişastası, tapyoka nişastası, deniz yosunu, maya türleri gibi birçok üründen hazırlanabilmektedir. Bunların dışında keten veya chia tohumu gibi tohumlar, aquafaba (kurubaklagillerin kaynama suları), meyve püreleri, sirke-soda karışımları farklı amaçlar ile tarifler içerisinde yumurta yerine tercih edilebilmektedir.

Bu ürünler, yumurtadan beklenen bağlayıcılık, mayalanma sürecinin desteklenmesi, besin dokusunda iyileştirme, aroma gibi özelliklerin bir veya birkaçını karşılayabilmektedir.

Bir diyetisyen olarak yumurta yerine alternatif önerisinde bulunmamı isterseniz sizlere vereceğim öneriler; chia tohumu gibi tohumları tercih etmek, deniz yosunu veya alglerden yapılan ürünlere beslenmemizde yer vermek, kurubaklagillerden (suyu veya nişastası) elde edilen ürünlere yer vermek olabilir. Çünkü bu saydığım alternatifler genel olarak protein, diyet lifi ve mikro besin ögelerinden zengin özellik göstermektedir.

Piyasada yer alan yumurta ikame edicilerin tüketimi nasıl olmalıdır?

Piyasada yumurta ikame edici olarak yer alan besinler genel olarak nişastadan elde edilmektedir ve genel besin ögesi içeriklerine bakıldığında sodyum minerali içerikleri yüksektir. Ayrıca bu tür ürünler, üretim aşamasında fazlaca işleme tabi tutulurlar. Bu nedenle besleyicilik değerleri olumsuz yönde etkilenmiş, koruyucu veya katkı maddesi ilave edilmiştirler. Genel sağlık otoritelerinin yönlendirmelerine göre; besinlerde işlenmişlik derecesi arttıkça besinin besleyici değeri düşer ve beslenmeye bağlı bulaşıcı olmayan kronik hastalık görülme riski artar. Bu nedenle yumurta ikame edici olarak besleyicilik özellikleri yüksek besinlere yönelmeniz sizlere fayda sağlayacaktır.

Sağlıklı ve zinde günler dileriz

Diyetlif