yumurta

Nedir Bu Yumurta

Yıllar yılı diyetlere konu olmuş, kah faydalı kah zararlı denmiş bir besin yumurta. Bir gün ‘kolesterolü yükseltir, sakın yemeyin!’ denilirken ertesi gün ‘hayır kolesterolü etkilemez’ deniliyor. Yumurtayla ilgili gerçekler aslında nedir bir bakalım.

Yumurta, referans protein kaynağı olarak ele alınan kıymetli bir besindir. Vücutta üretimi yapılamayan 8 esansiyel aminoasidin tamamını içerir. Amino asit örüntüsü açısından anne sütüne en yakın olan besindir. Sindirilebilirliğinin çok yüksek olması nedeniyle de yumurtanın beslenmede ki değeri bir kat daha artmaktadır. Hatta bu özelliğinden dolayı diğer besinleri protein kalitesinin hesaplanması için de kullanılmaktadır. Vücudumuzun yumurtanın proteininden faydalanabilirliği % 93 iken, kırmızı etten % 74, sütten ise %84’tür.

Ayrıca proteinin yanı sıra pek çok vitamin ve mineral bakımından da oldukça önemli bir kaynaktır. Başta demir, kalsiyum, çinko ve fosfor gelmek üzere minerallerce zengin bir besindir. Özellikle demir eksikliği durumunda yumurtaya mutlaka başvurulmalıdır. Besinlerde nadir bulunan D vitaminin kaynaklarından biri yine yumurtadır. Kalsiyum emilimi ve kemik sağlığı için son derece önemli bir vitamin olan D vitaminin eksikliğini engellemek için özellikle çocukluk döneminde yumurta tüketmek çok önemlidir. Bunun yanı sıra A ve E vitaminleri de yumurtanın sarısında yoğun miktarda bulunurlar. B grubu vitaminlerinden riboflavin ( B2) ve biotin (B7) yumurtada yoğun miktarda bulunan diğer vitaminlerdir. Bu içeriği sayesinde yumurta, saç ve tırnak yapısında, göz sağlığında, cilt sağlığında oldukça etkili bir besindir.

Yumurta ile ilgili karışıklığı yaratan asıl neden içerdiği yağdır.

Yağ içeriği yüksek gibi görünse de diğer hayvansal kaynaklı besinlerle kıyaslandığında yumurtanın yağ oranı düşüktür ve yumurtanın içerdiği yağların tamamı sarısında bulunur. Yumurta sarısında bulunan yağların % 62’si olein ve palmitin, % 25’i lesitin, % 5 ise kolesteroldür. Diğer hayvansal besinlerle kıyaslandığında doymamış yağ oranının daha fazla olduğunu görüyoruz ancak ortalama bir kişinin günlük kolesterol ihtiyacının 300 mg olmasına karşın sarısında 213 mg kolesterol bulunmaktadır. Bu nedenle yumurta tüketimi kolesterol sağlığı bozulmuş kişiler için dikkat edilmesi gereken bir husustur. Fakat sağlıklı bir birey söz konusu ise bilinmektedir ki, kan kolesterol seviyesini belirleyen asıl unsur karaciğer tarafından sentezlenen kolesteroldür. Yani kolesterol metabolizmasında bir bozukluk bulunmayan kişiler günlük beslenmesinde yumurtayı rahatlıkla tüketebilirler.

Yumurtanın yağ içeriği sarısında toplanmış olduğu için bazı kaynaklar yumurtanın beyazının tüketilmesinin daha sağlıklı olduğunu bildirmektedir, fakat yağ ile birlikte yumurtayı zenginleştiren pek çok besin öğesi de yumurtanın sarısında daha yoğun miktarda bulunmaktadır. Bu nedenle herhangi bir sağlık problemi bulunmayan kişilerin yumurtanın beyazından ziyade yumurtanın sarısını tercih etmeleri, birden fazla yemek istiyorlarsa miktarını arttırmak için ekstra bir bütün eklemek yerine 1-2 adet daha yumurta beyazı eklemeleri tavsiye edilebilir.

Kalori değeri oldukça düşük bir besin olan yumurta zayıflama diyetlerinde de sıklıkla karşılaşılan bir besindir. Yoğun besin öğesi içeriği ve verdiği tokluk hissi sayesinde diyet yapan kişilerin hayatını kolaylaştırdığı doğrudur.

Zayıflama diyetlerinde yumurtadan sıkılmanın en büyük sebebi ise sürekli haşlanmış olarak tercih edilmesidir. Hâlbuki içine giren yağın miktarını kontrol ettikten sonra yumurta; omlet, menemen veya tavada pişmiş olarak ta tercih edilebilir. Kolesterol problemi olanların ise yumurtayı gün aşırı tüketmeleri daha doğru olacaktır.