Balık diyetteki en önemli omega 3 dolayısıyla da en önemli EPA ve DHA kaynağıdır (yağ içeriği >10 g/100 olan ringa, somon, uskumru, sardalya, gümüş balığı gibi balıklar). DHA’in insan beynindeki başlıca yağ asitlerinden biri olduğu göz önünde bulundurulduğunda, gebelik döneminde yüksek miktarda balık tüketimi ile geç dönemdeki gelişimsel sonuçlar (yüksek verbal IQ skorları vb) arasında bir ilişki olduğu gösterilmiş ve gebelik süresince >340 g/hafta balık tüketiminin çocuğun gelişimi üzerinde yararlı etkileri olduğu saptanmıştır (1).
Amerikan Beslenme ve Diyetetik Akademisi’nin (AND) raporunda, özellikle deniz ürünlerinden haftada en az 227 g tüketilmesi ile omega-3 yağ asitleri alınmasının bebeğin görsel ve bilişsel gelişimini geliştirici etkisi olduğu bildirilmiştir. Bunun yanında, gebelik öncesi ³ 1mg /gün civa maruziyetinin bebekte dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile ilişkili olsa da, haftada iki porsiyon balık tüketiminin bu davranışlara karşı koruyucu olduğu belirtilmiştir(2).
Metilmerkür, balık ve
diğer deniz ürünlerinde baskın cıva şeklidir ve beyin de dahil olmak üzere
gelişen sinir sistemi için özellikle toksiktir. Köpekbalığı, kılıçbalığı ve
kral uskumru etinin tüketimi, doğurganlık çağındaki kadınlar, hamile kadınlar,
emziren anneler için uygun değildir.
Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) balık tüketimine ilişkin tavsiyelerde
bulunmuştur. Bu tavsiye, hamile kalan, emziren veya gebe kalabilen kadınlara
balıkların sağlıklı ve güvenli olduğu durumlarda bilinçli seçimler yapmalarına
yardım etmeye yöneliktir. Tavsiyeye göre en iyi seçim haftada iki-üç porsiyon
hamsi, ringa balığı, sardalye iken; iyi seçimler haftada bir mavi balık, sazan,
maymunbalığıdır. Ayrıca kaçınılması gereken balıklar kral uskumru, marlin, kılıçbalığı,
ton balığıdır(3).
Kaynakça
- Omega 3 Yağ Asitlerinin Nörolojik Ve Görsel Gelişim Üzerindeki Etkileri, Fatma Çelik, Zehra Büyüktuncer Demirel, Beslenme Ve Diyet Dergisi 2012
- Gebelikte Çeşitli Besin Öğeleri Tüketiminin Bebek Sağlığı Üzerine Etkileri, Zeynep Uzdil Aliye Özenoğlu, 2015, Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi
- Fish And Fish Products As Risk Factors Of Mercury Exposure, Tatiana Kimáková1, Lucia Kuzmová, Zuzana Nevolná, Vladimír Bencko, Annals Of Agricultural And Environmental Medicine 2018